قیچی و انواع تیغههای برش جزو بنیادیترین ابزارهای زندگی روزمره و حرفه ای انسان هستند.نخستین نمونههای شناختهشده از انواع قیچی را تاریخنگاران در تمدنهای باستانی از جمله مصر و بینالنهرین گزارش کردهاند.در مصر باستان نمونههایی از قیچیِ یکتکهٔ فلزی دیده شده که حدود ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح قدمت دارند.این قیچیهای کهن معمولاً از برنز ساخته میشدند و با فشردن دو تیغه بههم کار میکردند.
تصویر ۱: نمونهای از قیچی برنزی رومی/مصری که ساختار ابتدایی قیچی را نشان میدهد.
با گسترش تجارت و ارتباطات فرهنگی، طراحی قیچی پیشرفت کرد و در جهان روم باستان مدلهای مفصلدار و محوری ظهور یافتند.رومیان با ابداع اتصال محوریِ تیغهها، امکان برش دقیقتر و کنترلشدهتر را فراهم ساختند.
تصویر ۲: قیچی محوری رومی که نمونهٔ مهمی از تحول طراحی است.
در گذر زمان، انواع قیچی بهتدریج تخصصی شدند؛ بهعنوان مثال قیچیهای مخصوص پارچه، قیچی جراحی و قیچی آرایشگری. در اروپا، قرون وسطی و دوران رنسانس مراکز سلمانی و آرایشگری نقش فرهنگی و اجتماعی قابل توجهی یافتند. سلمانی در برخی دورهها همزمان با خدمات جراحی و خونگیری همراه بود و ابزارهای برشیِ متنوع داشت.
تصویر ۳: قیچی تزئینی/آنتیک که نشاندهندهٔ ظرافت طراحی در دورههای بعدی است.
در سدههای نزدیکتر به عصر صنعتی، جنس و تکنیک ساخت تیغهها با ورود فولادهای بهتر تغییر کرد. صیقلکاری، عملیات حرارتی و فولادهای کروم-وانادیوم کیفیت تیغهها را بهشدت بهبود بخشیدند. پدید آمدن قیچیهای تخصصی آرایشگری همراه با معیارهای ارگونومی و تعادل وزن، استانداردهای حرفهای را شکل داد .همزمان با پیشرفت قیچیها، ابزارهای دیگری برای کوتاهی سریع و یکدست پدید آمدند؛ از جمله کلیپرهای دستی. اختراع کلیپر دستی به عنوان ابزار صرفهجویی در زمان، در نیمهٔ قرن نوزدهم به ثبت رسید؛ نمونههایی را مخترعان اروپایی و بالکان ارائه کردند.
تصویر 4: طرح و نقشه موزن ها دستی اولیه (کلیپر ها)
در ابتدای قرن بیستم، ورود موتورهای الکتریکی انقلابی در دستگاههای برش ایجاد کرد؛ لیو ج. وال (Leo J. Wahl) در توسعهٔ ماشینهای برقی نقش کلیدی داشت. وال نخستین کلیپرهای برقی را توسعه داد که جایگزین بسیاری از کلیپرهای دستی شدند و کار سلمانی را سریعتر کردند. همزمان صنعت تیغ و ریشتراشی نیز با ورود ایمنیتیغها و مدلهای یکبارمصرف دگرگون شد؛ نمونهٔ مشهور مدل ژیلِت (Gillette) است. از حیث تکنیک، تیغههای برش مو براساس نوع حرکت نسبت به هم تقسیمبندی میشوند: تیغههای متقاطع، تیغههای ارتعاشی و تیغههای نوسانی. تیغههای مدرن نیازمند آلیاژهای سخت و نگهداری دقیقتر (تیزکاری، روغنکاری، ضدزنگسازی) هستند.
تصویر ۵: عکس حرفهای از ابزارهای نوین آرایشگری (قیچی حرفهای و کلیپر) برای نشاندادن تقابل سنت و مدرنیته.
دیدگاه خود را بنویسید